تفاوت جوشهای زیر پوستی با جوشهای سطح پوست

خلاصه : جوش‌های زیرپوستی مقدمه پیدایش تمام جوش‌های بدن هستند. در واقع پیش‏زمینه ضایعه های آکنه‌ای که به آن جوش غرور جوانی هم می‌گوییم همین جوش‌های زیرپوستی هستند.


متن کل خبر : معمولا از سنین بلوغ به بعد و در مواردی حتی در سنین پایین‌تر یا بالاتر، به دلیل ایجاد برخی تغییرات هورمونی در بدن و تکثیر بیش از حد یک باکتری که فلور طبیعی پوست است، در فولیکول مو یا منافذ پوستی، علایم التهابی ایجاد می‌شود.

با تغییراتی که رخ می‌دهد، دهانه منافذ پوستی که مجرای خروجی فولیکول مو هستند تنگ می‌شود و محتویات فولیکول شامل چربی، مواد شاخی و کراتینی تجمع و احتباس پیدا می‌کنند و باعث ایجاد جوش‌ها می‌شوند.


تفاوت این جوش‌ها با جوش‌هایی که در سطح پوست کاملا مشخص هستند، چیست؟

این جوش‌ها زیر پوست نیستند. در حقیقت جوش‌های کوچکی هستند که التهاب ندارند و همرنگ پوست به نظر می‌رسند. در واقع مجرای این منافذ پوستی به سمت خارج بسیار تنگ شده است. وقتی تجمع محتویات داخل آنها افزایش می‌یابد و دیواره فولیکول تحریک می‌شود، سلول‌های التهابی به آن قسمت حمله می‌کنند و باعث ایجاد جوش‌های قرمزرنگی در سطح پوست می‌شوند. اگر تجمع محتویات داخل فولیکول بیش از اندازه و دیواره فولیکول پاره شود، جوش‌های چرکی به وجود می‌آیند، بنابراین جوش‌های ریزی که به آنها زیرپوستی می‌گویید، مقدمه پیدایش ضایعه‌های بعدی است.


اشاره کردید که فولیکول‌ها در تمام سطح بدن وجود دارند، اما بیشترین جایی که جوش‌ها در آن دیده می‌شوند کدام قسمت‌ها هستند؟

قسمت‌هایی که بیشتر تحت‌تاثیر هورمون‌های جنسی قرار دارند مانند صورت، ناحیه فوقانی و قدامی تنه، پشت و قسمت بالای بازوها. معمولا پایین‌تر از این قسمت‌ها مثل ساعد، شکم یا ران و... کمتر جوش دیده می‌شود. عمده ضایعه‌ها در قسمت‌هایی دیده می‌شود که فولیکول‌های مو تحت کنترل هورمون قرار دارند.


به جز عوامل هورمونی، آیا عوامل دیگری مانند خوردن غذاهای چرب، چرب بودن پوست، آلودگی هوا و.... هم می‌توانند در ایجاد این جوش‌ها تاثیر داشته باشند؟

به جز تاثیر هورمونی تنها عواملی که باعث ایجاد و تشدید جوش‌ها می‌شوند، استرس و دستکاری آنهاست. نقش تغذیه خیلی شناخته‏شده نیست. عده‌ای استفاده از مواد کربوهیدرات و قندی را در ایجاد جوش‌ها دخیل می‌دانند. مقاله‌هایی هم درباره مصرف لبنیات و تاثیرشان در بروز جوش‌ها منتشر شده است. بعضی هم مصرف ادویه‌جات تند مانند فلفل و موادغذایی خاص را موثر می‌دانند ولی هیچ‌کدام از این موارد به اثبات نرسیده است و بیشتر پزشکان مصرف یا پرهیز را به عهده بیماران می گذارند.
بیشتر کسانی که زیاد جوش‌ می‌زنند و شکل‌های شدید بیماری را دارند، معمولا پوست خیلی چربی دارند

چربی در بروز یا شدت جوش‌ها تاثیر دارد، ولی آن هم مانند خود جوش‌ها وابسته به تغییرات هورمونی و مسایلی است که در فرد وجود دارد.


آیا ماهیت جوش‌هایی که به دلیل اصلاح موها در بدن ایجاد می‌شوند هم از همین نوع جوش‌ها هستند؟

بله، به هم شبیه هستند و اتفاقا بیشتر در افرادی دیده می‌شوند که استعداد جوش زدن دارند، یعنی ممکن است در حالت عادی فرد هیچ مشکلی نداشته باشد یا تعداد جوش‌هایش کم باشد، اما با اصلاح صورت یا استفاده از دستگاه‌های موکن یا هر روشی که مو را از داخل فولیکول بیرون می‌کشد، جوش‌هایش تشدید می‌شود.


بروز جوش‌ها معمولا تا چه سنی ادامه دارد و از چه سنی به بعد غیرطبیعی محسوب می‌شود؟

معمولا 70 تا 80 درصد موارد تا سن 20 سالگی تکلیفشان مشخص می‌شود. اقلیتی از افراد بعد از 20 سالگی هم این مشکل را دارند که حداکثر تا 30 سالگی طول می‌کشد. جوش بعضی از افراد هم خیلی دیرتر ایجاد می‌شود، یعنی ممکن است بروز جوش‌ها تازه بعد از 25 سالگی شروع شود و تا 30 سالگی ادامه داشته باشد.

افراد بسیار نادری هم هستند که حتی ممکن است بعد از 30 سالگی جوش بزنند، مثلا ما بیمارانی داریم که 40 تا 50 سالشان است، اما هنوز جوش می‌زنند، اما تعدادشان بسیار اندک است.


برای درمان جوش‌ها چه توصیه‌ای به افراد دارید؟

افرادی که زیاد جوش می‌زنند، باید برای درمانشان حتما به متخصص پوست مراجعه کنند و از خوددرمانی بپرهیزند، زیرا جوش‌ها شکل‌های مختلفی دارند. بعضی از آنها بسیار ملایم، برخی متوسط و بعضی بسیار شدید هستند. هر کدام از آنها هم درمان‌های متفاوتی دارند.


بالاخره روزی تمام این جوش‌ها بهبود پیدا می‌کنند، اما آنچه مهم است این است که بعد از اتمام دوره جوش، پوست چه وضعیتی پیدا کرده است.


بسیاری از نازیبایی‌ها، اسکارها، لک‌ها و بدشکلی‌هایی که روی پوست باقی مانده‌اند به دلیل دستکاری،‌ خوددرمانی و عدم استفاده از داروهای مناسب است.

البته عوارضی مانند لک یا فرورفتگی‌های ایجادشده روی پوست و... به شدت آکنه‌ها بستگی دارد. در موارد متوسط تا شدید اغلب عمق ضایعه‌ها زیاد است و عوارض آنها با جوش‌های ملایم و ریز روی پوست متفاوت است. در نتیجه باید با آنها برخورد جدی کرد و درمان آنها را به درستی انجام داد.

خیلی از افراد برای درمان جوش‌هایشان به داروخانه مراجعه می‌کنند تا دارویی برای درمان آن دریافت کنند. این کار به شدت اشتباه است.
آنچه مهم است این است که فرد درمان خود را ناقص رها نکند، بلکه صبور باشد و دوره درمانی خود را حتی اگر مدت‌ها به طول انجامید کامل کند

گاهی جوش‌هایی در ظاهر خفیف هستند، اما جایشان روی پوست می‌ماند یا ایجاد فرورفتگی می‌کنند، بنابراین از همان ابتدای بروز جوش‌ها، درمان باید تحت‌نظر پزشک انجام شود تا فعالیت آنها زودتر محدود شود و پوست صورت خراب نشود. اما متاسفانه بسیاری از افراد ابتدا هر کاری که خود صلاح بدانند انجام می‌دهند و بعد وقتی نتیجه نمی‌گیرند یا پوستشان خراب می‌شود، به متخصص پوست مراجعه می‌کنند.

این افراد تا چه زمانی باید تحت‌نظر پزشک باقی بمانند؟

معلوم نیست. دوره بیماری بعضی از افراد بسیار کوتاه و خفیف است و تا بخواهند تصمیم بگیرند که برای درمان اقدام کنند، ممکن است جوش‌ها خودشان کم شوند. دوره بیماری بعضی از بیماران هم ممکن است سال‌ها طول بکشد.

آنچه مهم است این است که فرد درمان خود را ناقص رها نکند، بلکه صبور باشد و دوره درمانی خود را حتی اگر مدت‌ها به طول انجامید کامل کند.